Soldaat Wojtek

Beer Wojtek ‘diende’ in de 22e Artillerie bevoorradingscompagnie van het Poolse 2e Korps. Tijdens de gevechten bij Monte Cassino heeft hij zelfs meegeholpen met het aanvoeren van munitie.
De beer was zeer populair bij de troepen. Na de oorlog werd hij aan de dierentuin van Edinburgh geschonken, alwaar hij in 1963 overleed.
De Nederlandse schrijfster Bibi Dumon Tak schreef eerder dit jaar een boek over de beer, genaamd Soldaat Wojtek, de ware geschiedenis van Wojtek, een beer in het Poolse Leger.

Fanta uitgevonden door een Nazi

Coca Cola werd in 1929 geproduceerd in Duitsland, door Coca-Cola GmbH in Essen. De Olympische Spelen van 1936 in Berlijn vormden de definitieve doorbraak van de frisdrank in Duitsland. De oorlog gooide echter roet in het eten, want de toevoer van de benodigde siroop werd erdoor gestaakt. Zonder de juiste ingrediënten kon de frisdrank niet geproduceerd worden en daarom ging men op zoek naar vervangmiddelen.

Dr. Schetelig vond een nieuw drankje uit, dat samengesteld was uit melkwei en andere rotzooi die beschikbaar was.
Aangezien de bestanddelen niet altijd en in dezelfde hoeveelheden beschikbaar waren, veranderde de smaak gedurende de oorlog. De naam van het goedje kwam er na een wedstrijd onder het personeel nadat Keith ,de grote baas van Coca Cola Duitsland toen, zijn werknemers opdroeg hun fantasie te gebruiken, verkoper Joe Knipp kwam toen spontaan op de naam Fanta.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Fanta geïntroduceerd in de Verenigde-Staten en in 1960 kocht Coca-Cola de handelsrechten.
Fanta is dus oorspronkelijk uitgevonden door de nazietjes.

Bill Millin overleden

De Schot William "Bill" Millin werd op 14 juli 1922, als zoon van een politieagent, geboren in het district Sandyhills in de Schotse stad Glasgow. Op 17 augustus 2010 overleed hij in het Torbay Hospital in Devon, South West England – intussen wereldberoemd geworden onder de bijnaam Piper Bill, a.k.a. 'The Mad Piper'.

De toen 21-jarige Bill was tijdens de geallieerde landingen van D-Day op Sword Beach in Normandië de doedelzakspeler van Lord Lovat die rustig een deuntje doedelde tijdens de landing.

Rond 8u40 landden Lovat en Piper Bill in de eerste landingsboot van de tweede wave in sector Queen op Sword Beach. Ongewapend en gekleed in de traditionele kilt sprong Lord Lovat’s doedelzakblazer uit de landingsboot, plonsde tot zijn oksels in het water en waadde door de koude branding.

Terwijl Millin met de doedelzak boven zijn hoofd door de golven het strand bereikte, schreeuwde Lovat hem toe wat voor hen te spelen: "Would you mind giving us a tune?". Tot zijn middel in het water, begon Millin ‘Highland Laddie’ te spelen. Zonder zich om de om hem heen ontploffende mortiergranaten en het machinegeweervuur te bekommeren, liep hij krachtig blazend viermaal over het strand heen en weer.
Terwijl veel kameraden om hem heen één voor één werden neergemaaid, bleef hij spelen, de Duitsers schoten niet op hem omdat ze dachten dat hij gek was, vandaar de bijnaam 'The Mad Piper’.

Doedelzakspelers waren door de Britse strijdkrachten bij veldslagen verboden omdat er al zoveel waren omgekomen omdat ze het vuur van sluipschutters aantrokken, Lovat negeerde dat verbod echter en later zij Bill: “When you're young, you do things you wouldn't dream of doing when you're older. I enjoyed playing the pipes, but I didn't notice I was being shot at.”

Tinnitus

Met deze wil ik toch even jullie aandacht vestigen op een van onze organen waar we niet direct bij “stil”staan, maar waar we eerst aan denken als er iets mis mee is, namelijk het gehoororgaan.

Ikzelf heb al een 14 tal jaren last van oorsuizen, dit is enkele weken geleden overgegaan op fluiten, bij nazicht bleek dit geluid een frequentie te hebben van +/-8000 Hz aan een volume van 75 dB, dus een flinke fluitketel die tussen de oren staat over te koken. Deze Tinnitus zoals dat heet kreeg ik niet van naar de vliegtuigen te gaan kijken, maar van het gebruik van een boormachine zonder gehoorbescherming.

De naam Tinnitus doet menigeen denken aan één of ander verkoudheidje of andere ziekte die na een paar dagen over is, wel, helaas is dat NIET zo, eens je het hebt gaat het niet meer weg, en het is niet te vergelijken met het soms voorkomen van een licht suizen in het oor dat na enkele minuten over gaat, het is er en het blijft er, elk uur van de dag en elke dag van de week, week in week uit! Je moet ook niet denken bij oorsuizen aan het geluid van wind door het riet of de bomen, denk aan een fluitketel die dag en nacht staat te koken. De gevolgen van tinnitus lijken een patiënt in sommige gevallen uiteindelijk tot zelfmoord te kunnen drijven; deels doordat het gevoel van onmacht over het continue suizen een verlammend en sterk deprimerend invloed heeft.

Lees meer

Loudness of geen loudness

Als we een afgewerkte song vergelijken met een mens, dan is de songschrijver diegene die de armen en benen min of meer aaneen smeedt en er een hoofd op zet. De producer zorgt dat die delen een geheel worden. De mixer trekt er een mooie huid over. En diegene die de mastering maakt, kleedt het geheel aan. Hij is de couturier, die kiest voor een duidelijk identiteit. En dezer dagen kiest de couturier dus voor duidelijke, grove lijnen en sterke kleuren. Voor subtiele details is weinig plaats.

Matt Mayfield legt de ‘loudness war’ mooi uit in een filmpje op Youtube. Hij gebruikt daarvoor een song uit 1989, ‘Figure of eight’ van Paul McCartney.

In eerste instantie laat hij de song horen zoals McCartney hem uitbracht (diagram 1). Een gezoem, twee luide en heldere drumslagen, een aanzwellende bas. Het verschil tussen stille en luide klanken is duidelijk. De dynamiek is helder. Daarna toont hij hoe een eigentijdse ‘master’ van diezelfde song zou klinken (diagram 2). De frequenties worden opgetrokken van het stilste niveau naar het hardste niveau. Meteen klinkt de song veel voller en luider, terwijl het volume nog steeds hetzelfde is. Dat is de eigentijdse klank waartegen zoveel protest is. Vervolgens toont Mayfield aan hoe mensen de song zachter willen zetten (diagram 3), maar hoe ze daarmee toch de klank van diagram 1 niet terugkrijgen. De klank is door de nieuwe master helemaal veranderd en klinkt ook met een stiller volume heel dik, op het randje van ruis. Ontdaan van alle hogere tonen.

Luide muziek

Ik kreeg dit vandaag via email, ik vond dit wel belangrijk, daarom dat ik het hier plaats.

Luider dan vandaag kan popmuziek niet meer klinken.
Maar wat is de zin ervan als
steeds meer mensen geïrriteerd raken?

Nergens klonk geluid in 2008 harder dan in de Marquee-tent van Pukkelpop. Onmogelijk daar tien minuten te blijven staan zonder dat je trommelvliezen tussen hamer en aambeeld terechtkwamen.

Het was een hoogtepunt in de 'loudness war', die al jaren woedt in de muziek. En die dit jaar uitzichtlozer dan ooit werd. Je hoorde in het begin van het jaar overal: 'Luider dan nu kan muziek niet meer klinken. Het maximum is bereikt.' Maar er veranderde niets.

Wat is er aan de hand? Stelt u zich een zomerse namiddag voor in een geurig Limburgs landschap. De wind waait, een vogel fluit, een pikdorser maait in de verte en uw lief zingt een liedje. Al die geluiden hebben verschillende frequenties, die samen een (mooie) dynamiek vormen.
Ineens passeert een tornado, schreeuwen duizend vogels, raast de pikdorser langs en gilt uw lief dat de wereld vergaat. Alle volumes staan plots torenhoog, het geheel vormt één dichte, harde klankbrij. Weg mooie dynamiek, weg zomerse stemming.

Zo ongeveer is het gegaan met de muziek. Vroeger hoorde je in een muziekstuk een brede waaier aan geluidsfrequenties: een zachte gitaar, de piano daartussenin, dan plots een paar harde droge drumslagen, de aanzet van een rollende bas... de klank was erg dynamisch. Vandaag worden die componenten allemaal naar hun maximale volume gehaald. Of voor fans van klassieke muziek: als Tsjaikovski's Ouverture 1812 vandaag zou worden opgenomen, zouden de kanonnen geen verrassing zijn.

Het resultaat van die 'verdichting' is een hard (of in vaktermen 'hot') en ongenuanceerd geluid. Alsof er geen verschil meer is tussen licht en schaduw.

Het gevolg is dat, sinds de vroege jaren 1990, muziek steeds harder en vervolgens overstuurder is gaan klinken. Bob Dylan noemt moderne cd's 'een verschrikking'. Ze bieden alleen maar sound, zegt de zanger, die zelf enkel nog heel sobere countryplaten maakt. Een andere coryfee, Donald Fagen van Steely Dan, drukte het zo uit: 'God vind je in de details. Maar er zijn geen details meer in muziek.'

CONTROLE
Aan de oorsprong van de devaluatie ligt een strijd tussen de radiozenders. In hun pogingen om de aandacht te trekken van zappende luisteraars, komt het erop aan de 'luidste' te zijn. Zelfs als de luisteraar de radio stil zet, moet de muziek nog 'luid' klinken. En 'luid' klink je, als de muzikale informatie 'verdicht' is.

'Vroeger verdichtten we de klank van platen zelf met de compressors die toen op de markt kwamen', zegt Karel Feys, chef techniek van FM Brussel. 'Dat was zo belangrijk dat artiesten die een plaat opnamen in de studio een extra mastering deden om te horen hoe hun plaat op de radio zou klinken. Maar vandaag bepalen de groepen zelf hoe ze op de radio zullen klinken. Ze laten hun platen al zo luid klinken, dat wij niets meer kunnen of moeten doen. Op die manier oefenen ze een vorm van controle uit.'

Hoeveel belang groepen hechten aan hun 'hotte' klank ervaren geluidstechnici nu elke dag. Ronald Brent is geluidstechnicus in de Galaxy Studios. 'Het zijn niet de vakmensen die muziek per se zo hard willen laten klinken,' zegt hij, 'maar veeleer de klanten. Waarom? Een artiest wil klinken als een andere artiest. Een manager wil de plaat de hitparade in. Een platenfirma wil een hippe sound. Ik mix soms een plaat, en als ik dan later de mastering beluister, hoor ik totaal niet meer dat ik eraan gewerkt heb.'

Die evolutie heeft verstrekkende gevolgen. Voor jonge bands bij voorbeeld. 'Je wil je geluid even dynamisch en in your face hebben als de platen in je genre (Justice, Soulwax, Digitalism),' zegt een muzikant van The Brown Acid, 'maar voor je het weet, heb je geen enkele dynamiek meer in je totaalgeluid, omdat alles plat is gemastered.'

The Brown Acid brengt volgend voorjaar zijn debuut uit, en moest kiezen tussen 'een rijke, gedetailleerde sound die misschien niet heel hot is, maar wel draaglijk voor de oren. Of toch maar iets wat even smerig en hard klinkt als de dance-elite. Het probleem is dat die vlakkere, bijna overstuurde klank alleen een oor zal vinden bij de kids die niets anders gewend zijn.'

Dat probleem treft ook oudere artiesten, die hun catalogus tegenwoordig vaak met een nieuwe mastering oppoetsen naar de huidige mode. Daardoor klinken ze eigentijds, maar helaas ook minder genuanceerd. Fans die de échte dynamiek willen horen, moeten steeds verder gaan zoeken naar oude uitgaven. Op het internet kun je boeiende discussies volgen over welke uitgave van een album de beste klank heeft.

Als die oudere platen niet geremasterd zijn, wordt hun klank voor de radio 'opgetrokken' om naast de moderne platen te kunnen staan. Dat zorgt voor ruis, die dan weer weggeknipt moet worden, samen met een deel van de klank. Rijker wordt de muziek er zeker niet van.

'Dynamiek is een instrument', geeft Feys toe. 'Maar vandaag is elke speelruimte verdwenen. Zelfs Radio 1 is bij zijn vernieuwing dit jaar zwaar gaan compressen.'

PROTEST
Brengt die evolutie de muziek schade toe? Daarover is discussie. In moderne popmuziek speelt een dynamische weergave van verschillende frequenties niet zo'n grote rol. Slogans als 'make some noise', 'turn it up' en 'say it loud' zijn niet zomaar credo's van het genre. Het algemeen verspreide gebruik van het compressieformat mp3 heeft het jonge, eigentijdse oor ook gewoon gemaakt aan een weinig genuanceerde klank.

Een meer ervaren popluisteraar als Ronald Brent bekijkt de evolutie wel kritisch. 'Muziek is er het voorbije decennium flink op achteruitgegaan. Zowat alle popmuziek klinkt vandaag eender. Dat heeft niets te maken met de stijl, het volume, of de instrumentatie, maar met de te hoge klankdichtheid.'

Muziekfans roeren zich ook. Ze willen luide muziek horen, maar geen overstuurde muziek. Eerder al liep een online petitie om het album Californication van de Red Hot Chili Peppers, een pionier in de 'loudness war', te remasteren. Echt straf werd het de afgelopen maanden, toen fans van Metallica, dé metalband bij uitstek, online massaal protesteerden tegen de overstuurde klank van het nieuwe album Death magnetic. Hetzelfde verhaal speelde zich de afgelopen maanden af met het nieuwe album van AC/DC.

Ted Jensen, de klanktechnicus van Metallica, gaf al toe dat hij 'niet trots is geassocieerd te worden met Death magnetic'. Wanneer zelfs fans van hardrock en metal hun platen als te hard ervaren, moet er echt iets aan de hand zijn.

Maar naast het verlies aan muzikale dynamiek is er nog een verliespost. Alle muziekprofessionelen weten het: muziek die te 'luid' gemastered is, maakt het gehoor moe. De oren passen zich aan aan een continu sterke drukgolf van klank, en beperken dus hun gevoeligheid voor stille klanken. Wie in een tornado zit, hoort de kreet van een vogel niet meer die hij wel hoort op een ruisvrije zomernamiddag. Dat proces vermoeit de geest en irriteert de zenuwen.

'Radio oefent een continue geluidsdruk uit', zegt Feys. 'Voor een radiozender is het een belangrijke oefening om ervoor te zorgen dat je opgemerkt wordt, maar ook dat je de luisteraar niet vermoeit. Nu alle moderne hitplaten vooral opgemerkt willen worden, is het moeilijk dat evenwicht te bereiken.'

Brent: 'Ik merk het gewoon bij mezelf. Ik kan in de studio de hele dag muziek horen, zonder probleem. Maar in de auto hoor je dan zo'n song waarvan alle frequenties luid staan, wat tot een permanente vervorming leidt. Ik weet het, luide cd's klinken goed boven het geraas van de autosnelweg. Maar je wordt er doodmoe van. En dan zet je de radio uit.'

Peter Vantyghem